Badania, których potrzebuje każda kobieta w wieku 40 lat – część I

Na horyzoncie widać już Twoje 40-ste urodziny? Pamiętaj, że oprócz celebrowania tego święta równie ważne jest znalezienie czasu na wykonanie przeglądu stanu zdrowia, który jak twierdzą lekarze jest najlepszym prezentem jaki można sobie sprawić z tej okazji. Aktualnie kobiety wkraczające w piątą dekadę swojego życia niczym nie ustępują młodszym koleżankom ale wbrew pozorom to najczęściej najbardziej pracowity okres w kobiecym życiu. Od 40- latek często oczekuje się, że rozwiną swoją karierę z doświadczeniem 50-letniego dyrektora generalnego i sprostają wymaganiom życia domowego z energią 20-letniej bywalczyni  juwenaliów. Z tego też powodu zdrowie po 40-stce jest często pierwszą rzeczą, o której nie pamiętamy i zaczyniamy zaniedbywać. Magiczna czterdziestka to przede wszystkim czas aby Twoje samopoczucie powróciło na szczyt listy priorytetów na równi z codziennymi zakupami i ukończeniem raportu z pracy. To właśnie sprawność psychiczna i fizyczna pomaga nam utrzymać się na szczycie wszystkiego, co przynosi życie i chociaż może być trudno poświęcić czas na zadbanie o swoje zdrowie to odrobina starannego planowania i świadomość jakie badania profilaktyczne są Ci niezbędne, mogą naprawdę mieć ogromny wpływ na to jak będą wyglądały Twoje kolejne urodziny. O tym dlaczego kobiety po skończeniu 40. roku życia są bardziej narażone na ryzyko rozwinięcia się schorzeń metabolicznych, cukrzycy, nowotworów, chorób kości i nerek oraz jak zapobiegać tym chorobom zamiast je leczyć rozmawiamy z prof. Jarosławem J. Fedorowskim z krakowskiego Szpitala na Klinach – specjalistą kardiologii i chorób wewnętrznych a przede wszystkim promotorem personalizowanej i koordynowanej medycyny w Polsce.

Życie zaczyna się po czterdziestce – tak samo profilaktyka!

To prawda że „życie zaczyna się po czterdziestce” ale warto pamiętać, że to również często czas, w którym nasz organizm zaczyna się powoli „amortyzować”, sygnalizując lub nie rozwój chorób cywilizacyjnych. Przy napiętych grafikach, niespójnych wzorcach opieki zdrowotnej, niezdrowych nawykach i ponadprogramowym poziomie stresu, który towarzyszy dobie pandemii koronawirusa, większość kobiet po 40-stce zaczyna borykać się z cichymi, ale zagrażającymi życiu stanami, takimi jak nadciśnienie, cukrzyca, choroby serca, czy zmiany hormonalne. W tej sytuacji pomocnym staje się utrzymywanie regularnych kontroli stanu zdrowia, prawidłowej masy ciała i prowadzenie aktywnego stylu życia. Regularne badania profilaktyczne pod kątem typowych schorzeń takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca, choroby nowotworowe i endokrynologiczne, czy układu oddechowego u nałogowych palaczek są krytyczne, ponieważ większość z nich pozostaje niewykryta i zaczyna wykazywać objawy dopiero na zaawansowanym etapie. Tak samo ważne jak omówienie z lekarzem prowadzącym  aktualnego stanu swojego zdrowia jest zapoznanie go z historią chorób przewlekłych i nowotworowych w rodzinie, ponieważ umożliwia to specjaliście lepszą ocenę ryzyka i zlecenie spersonalizowanych badań. 

Atak najlepszą obroną! Dowiedz się, które choroby po 40-stce powinnaś zaatakować profilaktyką

W przypadku chorób, tak jak i większości rzeczy, najlepszym atakiem jest dobra obrona. Uzbrojenie się w wiedzę o tym, czego możesz się spodziewać po swoim organizmie po ukończeniu 40 roku życia, pomoże Ci uchronić się przed wieloma z potencjalnych problemów zdrowotnych. Oto 16 schorzeń, na które uwagę powinna zwrócić każda czterdziestolatka.

Choroby sercowo – naczyniowe

Choroby układu sercowo – naczyniowego są główną przyczyną śmierci kobiet powyżej 40 roku życia.  Nie każda kobieta wie, że nasza podatność na rozwój chorób układu krążenia w wieku 40 lat jest bezpośrednio związana z tym, jak żyłyśmy w wieku 20 i 30 lat. Jeśli przez te lata prowadziłaś niezdrowy tryb życia,  znacząco przytyłaś, rozwinęłaś wysoki poziom cholesterolu lub  pojawiło się u ciebie nadciśnienie tętnicze to  po osiągnięciu czterdziestki  istnieje większe ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo – naczyniowego. Ale pamiętaj, że też nie jest za późno. Teraz, gdy masz już 40 lat, ważne jest, aby prowadzić zdrowy tryb życia po to aby potencjalnie uniknąć wystąpienia tej grupy chorób w nadchodzących latach. Dlatego regularnie dbaj o badania profilaktyczne ukierunkowane na zdrowie swojego serca obejmujące:

  • pomiar ciśnienia krwi –  po ukończeniu 40- stki regularnie sprawdzaj swoje ciśnienie krwi. Pamiętaj, że  wysokie a przede wszystkim nieleczone ciśnienie krwi sprzyja pojawieniu się takich chorób jak udar mózgu czy zawał serca.
  • badania krwi – sprawdzaj poziom cholesterolu i trójglicerydów ponieważ ich wysoki poziom może wskazywać na zwiększone ryzyko pojawienia się chorób serca. Jeśli masz ukończone 40 lat, zaleca się wykonywanie tych badań krwi regularnie raz na dwa lata. Jeśli w wywiadzie rodzinnym jesteś narażona na wysokie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zaleca się przeprowadzanie tych testów nawet raz w roku.
  • kontrola wagi – nadwaga jest istotnym czynnikiem ryzyka wielu schorzeń, w tym chorób układu krążenia i cukrzycy. Poproś swojego lekarza o sprawdzanie wskaźnika masy ciała (BMI) i obwodu talii  lub zrób to samodzielnie. Jeżeli Twoje BMI odbiega od normy zadbaj o zbilansowaną dietę i aktywność fizyczną lub zasięgnij porady dietetyka.
  • Echo serca – raz w roku odwiedź kardiologa i pozwól mu ocenić zdrowie swojego serca. Badanie jest bezbolesne, trwa zaledwie 10 minut a specjaliście pozwala ocenić budowę anatomiczną serca, pracę jego zastawek, a także kurczliwość mięśnia sercowego.

Według badań przeprowadzonych przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne, czynniki ryzyka chorób układu krążenia, które były obecne u czterdziestolatek, są  wysoce przewidywalne a na ich podstawie można ocenić ich stan zdrowia w wieku 65, 75 i 85 lat. Dlatego dbaj o swoje serce: zdrowo się odżywiaj, pamiętaj o regularnych ćwiczeniach i wizytach u kardiologa ponieważ to właśnie one pomogą Ci uniknąć chorób układu krążenia w przyszłości.

Cukrzyca

Otyłość, stres i niezdrowe nawyki żywieniowe, które są aktualnie szeroko rozpowszechnione sprawiają, że jesteśmy coraz bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2. Według Centers for Disease Control and Prevention (CDC) do rozwoju cukrzycy typu 2 dochodzi najczęściej  u osób dorosłych w wieku 45 lat lub starszych. Statystyki ośrodka wskazują, że w samym 2015 r. w USA zdiagnozowano około 1,5 miliona nowych przypadków cukrzycy, a ponad połowę z nich stanowili pacjenci w wieku od 45 do 64 lat. Jak podkreślają specjaliści wszystko, czego potrzeba, aby powstrzymać tę przewlekłą chorobę, to prowadzenie aktywnego stylu życia, zdrowa dieta i regularne, czyli raz na rok badanie poziomu cukru we krwi oraz oznaczanie krzywej cukrowej w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. O profilaktykę przeciwcukrzycową szczególnie powinny zadbać kobiety  z grupy podwyższonego ryzyka , czyli ze zdiagnozowaną cukrzycą w rodzinie, które przebyły cukrzycę w trakcie ciąży lub urodziły dziecko o wadze ponad 4,5 kg oraz mają nadwagę lub nadciśnienie tętnicze. Pamiętaj, że nawet jeżeli zdiagnozuje się cukrzycę to dzięki odpowiedniej diecie, lekom lub insulinie możesz samodzielnie kontrolować poziom cukru we krwi.

Choroby endokrynologiczne  

Jeżeli zaobserwowałaś u siebie wahania wagi, nerwowość, uczucie nadmiernego pobudzenia lub wręcz przeciwnie chronicznego zmęczenia, często odczuwasz senność lub towarzyszy Ci uczucie zimna lub gorąca koniecznie zadbaj o oznaczenie poziomu hormonów tarczycy (TSH, FT3 i  FT4). Te proste badania pomogą endokrynologowi potwierdzić lub wykluczyć najczęstsze schorzenia tarczycy takie jak jej niedoczynność, nadczynność czy chorobę Hashimoto. Dodatkowo przynajmniej raz na rok wykonaj USG tarczycy ponieważ badanie to pozwala zdiagnozować guzki w tym narządzie jak również raka tarczycy, który kilkukrotnie częściej występuje wśród kobiet pomiędzy 40 a 50 rokiem życia, a otyłość, insulinooporność i przebyte ciąże stanowią dodatkowe obciążenie i zwiększają ryzyko zachorowania na ten nowotwór.

Kamica nerkowa

To nieprawda, że kamica nerkowa dotyka wyłącznie mężczyzn. W rzeczywistości, według jednego z badań opublikowanego w British Medical Association, kamienie nerkowe dotykają około 5 procent populacji – chociaż tak, są dwa razy bardziej prawdopodobne u mężczyzn niż u kobiet. Ryzyko ich występowania zwiększa się w wieku 40 lat, a prawdopodobieństwo powstania drugiego kamienia nerkowego po pojawieniu się pierwszego rośnie do 50 procent w ciągu pięciu do siedmiu lat od momentu postawienia pierwotnej diagnozy.  Do rozwoju tej choroby przyczynia się odwodnienie, infekcje dróg moczowych, nieprawidłowa dieta jak również zażywanie niektórych leków. Dlatego zadbaj o aktywność fizyczną, dobre nawodnienie organizmu, ogranicz przyjmowanie produktów zawierających duże ilości wapnia i soli i zwróć uwagę na małą podaż tłuszczów odzwierzęcych, roślin strączkowych jak również produktów zawierających szczawiany takich jak szpinak, kawa czy czekolada. A przynajmniej raz na dwa lata wykonaj USG nerek.

Rak skóry

Rak skóry zarówno podstawnokomórkowy jak i płaskonabłonkowy jest spowodowany przez skumulowaną ekspozycję na słońce, a czerniak zarówno przez ekspozycją na słońce jak i  genetykę. Dlatego raz w roku sprawdź u dermatologa pod dermatoskopem swoje pieprzyki  i bacznie przyglądaj się nowo powstałym, ponieważ to właśnie po 40 roku życia wzrasta ryzyko zachorowania na czerniaka. Według American Academy of Dermatology Association rak skóry jest najczęstszą postacią raka w Stanach Zjednoczonych a u około jednego na pięciu Amerykanów w ciągu swojego życia rozwinie się któryś rodzaj nowotworu skóry. Dlatego też bądź oddaną i  sumienną użytkowniczką  filtrów przeciwsłonecznych  ponieważ to właśnie one są najlepszą profilaktyką!

Otyłość

Wraz z naszym wiekiem coraz trudniej jest schudnąć i utrzymać wagę, tym bardziej jeśli jesteś kobietą po 40. roku życia. Zmiany hormonalne, do których dochodzi przed zbliżającą się menopauzą mogą mieć wpływ nie tylko na budową naszego ciała ale również na to, że pozbywanie się nadprogramowych kilogramów trwa dłużej niż 10 lat temu a w niektórych przypadkach jest nawet niemożliwe. Pamiętaj, że wraz z upływem lat Twoje ciało traci również mięśnie. Spadek masy mięśniowej nawet przy tej samej aktywności ruchowej powoduje, że organizm nie spala tylu kalorii, co przejawia się we wzroście tkanki tłuszczowej. Gdy przekroczyłaś magiczną czterdziestkę przyrost masy ciała to już nie tylko kwestia zmieszczenia się w dżinsy ze szkoły średniej ponieważ stale wysoki wskaźnik masy ciała (BMI), powoduje, że jesteś bardziej podatna na problemy ze strony układu oddechowego, nadciśnienie, cukrzycę typu 2, choroby serca i naczyń krwionośnych jak również rozwój chorób nowotworowych takich jak np. rak endometrium. Nawet jeżeli zdrowo się odżywiasz i jesteś  zapaloną zwolenniczką aktywności ruchowej, być może okaże się, że będziesz musiała wskoczyć na jeszcze wyższy poziom po skończonej 40-stce. Dlatego skutecznie pracuj przeciwko otyłości, a oddanie się zdrowej diecie i regularnym ćwiczeniom oraz utrzymywanie wskaźnika BMI na poziomie pomiędzy 18,5 a 25, postaw na pierwszym miejscu w walce z niebezpieczną nadwagą.

Nietrzymanie moczu lub pęcherz nadreaktywny

Większość z kobiet po 40-stce, słysząc termin „nietrzymanie moczu”, automatycznie myśli o starszych paniach – nic bardziej mylnego! Strach przed kichnięciem, panika przed wybuchem śmiechu czy niechęć do podnoszenia ciężkich przedmiotów aby uniknąć „mokrego” problemu dotyczą ponad 12% kobiet, które ukończyły 40-ści lat. Ryzyko pojawienia się nietrzymania moczu jest mocno skorelowane z naszym wiekiem a na rozwój tego schorzenia mają wpływ zarówno zmiany hormonalne zachodzące przed menopauzą (głównie spadek estrogenów), infekcje układu moczowo – płciowego jak i niestety fakt rodzenia dzieci, który przyczynia się do zmniejszenia napięcia dna miednicy. Dlatego jeżeli częściej niż zwykle przydarzają Ci się toaletowe „pit stopy”, a w tym czasie nie występuje żadna infekcja dróg moczowych, nie czekaj i skontaktuj się ze specjalistą – ginekologiem lub urologiem jak również wykonaj badania diagnostyczne takie jak badanie USG jamy brzusznej, posiew moczu czy badanie ginekologiczne ponieważ nietrzymanie moczu to schorzenie, które potrafi skutecznie obniżyć jakość kobiecego życia.

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa rozwija się najczęściej w wyściółce żołądka i dwunastnicy lub w górnym odcinku jelita cienkiego. Według Harvard Health schorzenie to każdego roku dotyka około 4 milionów osób w USA i pojawia się najczęściej w wieku od 30 do 50 lat. Rozwojowi wrzodów sprzyjają stres ale także niektóre leki takie jak aspiryna i ibuprofen oraz używki: alkohol, kawa oraz palenie. Nieleczone wrzody mogą powodować ekstremalny dyskomfort, w tym nudności, wymioty lub utratę apetytu a czasami również stany zagrażające naszemu życiu w przypadku ich pęknięcia. Dlatego jeżeli odczuwasz ból na środku brzucha, poniżej mostka lub nad pępkiem, któremu towarzyszą mdłości, odbijanie, gazy, czy uczucie pieczenia nie zwlekaj z wizytą u specjalisty i wykonaniem gastroskopii. Pamiętaj, że jeśli prowadzisz zdrowy tryb życia i unikasz nadużywania środków przeciwbólowych i alkoholu, możesz zapobiec wystąpieniu wrzodów ale jeśli masz skłonność do wrzodów to zadbaj o właściwą dietę, ogranicz kawę i natychmiast rzuć palenie.

W następnej części opowiemy o tematach takich jak: Klimakterium, Raku szyjki macicy czy Raku piersi.

Kochane! A nawet jeśli czujesz się dobrze, nadal powinnaś pamiętać o wykonywaniu regularnych badań kontrolnych ponieważ to właśnie one mogą pomóc Ci uniknąć problemów ze zdrowiem w przyszłości!

Tagi