W badaniach laboratoryjnych udowodniono, że nawet bez żerowania kleszcze mogą przeżyć 6 lat. Szacuje się, że 10–15 % tych pajęczaków zakażonych jest m.in. wirusem kleszczowego zapalenia mózgu i krętkami boreliozy. Samica co rok składa ok. 3 tys. jaj i przekazuje potomstwu zakaźne wirusy i krętki.
Kleszcze są groźne – trzeba to powiedzieć jasno. Mogą wywoływać śmiertelne choroby, są odporne na niską temperaturę, a bez jedzenia wytrzymują nawet dwa lata. Najczęściej występują na polanach, łąkach oraz w lasach. Spotkać je jednak możemy niestety wszędzie, nawet w parkach, ogrodach czy zielonych terenach wokół osiedli. Kleszcze nie spadają z drzew. Wchodzą na człowieka podczas bezpośredniego kontaktu np. z gałęzią czy krzakiem. Najczęściej na wysokości nóg. Dopiero na ciele wspinają się wyżej w poszukiwaniu pożywienia.
Aby nie narażać się na ich ukąszenia powinniśmy wcielić w życie kilka zasad.
Jak zabezpieczyć się przed ukąszeniem?
1) Kleszcze najbardziej aktywne są rano i późnym popołudniem, na spacer wybieraj zatem godziny okołopołudniowe.
2) Chodź środkiem ścieżek, z dala od przydrożnych traw i krzaków. Jeśli chcesz zbierać kwiaty i zioła na polanie, to na jej środku, a nie na obrzeżach i dopiero wtedy, gdy dobrze obeschnie rosa.
3) Kleszcze ubóstwiają specyficzny mikroklimat: wilgotne, zacienione, liściaste, zakrzewione i zalesione tereny. Słoneczne, suche i otwarte przestrzenie za to kleszczom przeszkadzają i to właśnie w takich miejscach najlepiej ustawiać ogrodową ławkę czy piaskownicę dla dzieci.
4) Pamiętaj o odpowiednim okryciu ciała czyli długich spodniach, bluzce z rękawem, czapce czy kapeluszu na głowie. Legginsy, a nawet spodnie wpuść w skarpetki. Zmniejszysz tym samym możliwości dostania się kleszczy na skórę. Najlepiej, aby ubranie było jasne. Nie dlatego, że kleszcze nie lubią jasnych kolorów, ale łatwiej je wtedy zauważyć. Jeśli kleszcz jeszcze się nie wkłuł, to należy się go niezwłocznie pozbyć. Przyciąga je także ciepło, ruch powietrza oraz woń ludzkiego potu.
5) Koniecznie używaj preparatów odstraszających kleszcze. Stosuj specyfiki z maksymalnie 30% zawartością DEET – środka odstraszającego kleszcze, meszki, komary i tym podobne stworzenia. Można rozpylać je na skórę (poza twarzą) i ubrania.
6) Współczesna fitoterapia poleca także na kleszcze określone zioła, takie jak m.in. czystek i wrotycz. Ten drugi wydziela charakterystyczny zapach, który przypomina zapach kamfory, dlatego skutecznie odstrasza muchy, komary, mrówki, mszyce, mole, kleszcze i inne owady. Z kolei czystek może pomóc, gdy dojdzie już do ukąszenia przez zakażonego kleszcza, gdyż przypuszcza się, że może mieć wpływ na hamowanie namnażania się bakterii odpowiedzialnych za boreliozę.
Mimo powyższych środków ostrożności, po powrocie do domu trzeba uważnie obejrzeć całe ciało, zwłaszcza nogi, pachy, pachwiny, skórę za uszami i fałdy skórne. Dobrym miejscem do przeglądu ciała po spacerze jest prysznic. Najlepiej sprawdzić każde niepokojące zgrubienie wyczuwane palcami na namydlonej skórze.
Pamiętaj jednak, że niebezpieczne drobnoustroje mogą dostać się do organizmu także inną drogą. Wirusem zapalenia mózgu łatwo się też zarazić pijąc mleko prosto od krowy czy kozy, na których żerowały zakażone kleszcze lub jedząc masło lub ser z takiego mleka. Wirus jest odporny na działanie soków żołądkowych, natomiast ginie podczas pasteryzacji. Krętki boreliozy zaś mogą dostać się do krwi, gdy wydzielinę kleszcza wetrze się w drobną rankę na skórze.
Ugryzienie przez kleszcza? Chronimy również w takich przypadkach! Zobacz więcej.