Fundusz Świadczeń Socjalnych jest dla wielu firm obligatoryjny, jednak przepisy nie określają precyzyjnie na jaki cel mogą zostać przeznaczone zgromadzone na nim środki. Celem jest wsparcie finansowe dla pracowników będących w trudnej sytuacji. W artykule wyjaśniamy jak działa fundusz i jakie świadczenia można uzyskać od pracodawcy.
Założenia Funduszu Świadczeń Socjalnych
Fundusz Świadczeń Socjalnych muszą posiadać wszystkie firmy należące do jednostek budżetowych i samorządowych (bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników) oraz takie, które na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają min. 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Ci pracodawcy są zobligowani do tego na mocy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z dnia 9 marca 1994 roku (Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych 1994, art. 3). Firmy, które zatrudniają co najmniej 20 osób, a mniej niż 50 w przeliczeniu na pełne etaty, mogą utworzyć ZFŚS na wniosek zakładowej organizacji związkowej.
Fundusz tworzony jest przez pracodawcę na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych. Pieniądze na Zakładowy Fundusz Świadczeń pochodzą z odpisów, których wysokość jest ściśle określona. Odpis podstawowy wynosi na jednego zatrudnionego wynosi 37,5%. Wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika młodocianego wynosi:
- w pierwszym roku nauki 5%
- w drugim roku nauki 6%
- w trzecim roku nauki 7%
Wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika, który wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych, wynosi 50%.
Pracodawca zarządza pieniędzmi z ZFŚ i powinien je odkładać na odrębnym rachunku bankowym. Środki, które nie zostały wykorzystane w danym roku kalendarzowym zostają przeniesione na rok kolejny. Fundusze nie mogą być rozdysponowywane na każdego pracownika jednakowo. Gdy pracodawca przyznaje świadczenie socjalne musi brać po uwagę sytuację życiową, rodzinną i materialną danej osoby/rodziny. Pracownik, który chce otrzymać świadczenia socjalne z ZFŚS, musi złożyć stosowne oświadczenia o swojej sytuacji finansowej i rodzinnej, aby można było na tej podstawie zakwalifikować go do odpowiedniej grupy osób wg poziomu dochodów na jednego członka rodziny.
Zasady ZFŚ w ramach danej organizacji są opisane w ich wewnętrznym regulaminie. Niedopuszczalne są takie zapisy regulaminu, które wyłączają z możliwości korzystania osoby zatrudnione np. na czas próbny czy też uzależniają przyznanie świadczenia od zatrudnienia na czas nieokreślony.
Świadczenia socjalne z ZFŚS korzystają ze zwolnienia od podatku, które od 1 stycznia 2018 r. wynosi 1000 zł. Oznacza to, że pracownik, który ma przyznane 1000 zł brutto dofinansowania do wypoczynku, taką kwotę otrzyma do ręki.
Świadczenia socjalne dla pracowników
Ustawa o ZFŚS pokazuje jedynie przykłady świadczeń jakie mogą być przyznawane, ale nie wymienia wszystkich możliwości, dlatego często dochodzi do nieprawidłowego spożytkowania środków finansowych.
Działalność socjalna obejmuje:
- usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku,
- działalność kulturalno-oświatową,
- sportowo-rekreacyjną,
- opiekę nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
- udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej,
- zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Fundusz Socjalny może być wykorzystany przykładowo na:
- świadczenie urlopowe czyli dofinansowanie wypoczynku pracownika lub jego dzieci (tzw. „wczasy pod gruszą”),
- zapomogę dla pracownika dotkniętego poważnym zdarzeniem losowym, chorującego na przewlekłe choroby, opiekującego się niepełnosprawnymi dziećmi, posiadającego wielodzietne rodziny lub samotnie wychowującego dzieci,
- dofinansowanie świadczeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym lub kulturalno-oświatowym,
- organizowanie paczek żywnościowych dla dzieci lub z okazji świąt,
- od niedawna pieniądze z funduszu socjalnego można przeznaczyć również na dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków i przedszkoli.
Środków z funduszu socjalnego nie powinno wykorzystywać się na:
- finansowanie stołówki firmowej,
- wynagrodzenie pracowników obsługujących fundusz socjalny,
- zakup środków trwałych,
- zapewnienie prywatnej opieki medycznej czy szczepień profilaktycznych,
- finansowanie dojazdów do pracy,
- imprezy integracyjne, święta i inne okoliczności,
- nagrody lub kwiaty okolicznościowe,
- edukację pracowników (bez względu na formę),
- premie i nagrody.
Jeśli Twój pracodawca nie posiada Funduszu Świadczeń Socjalnych i nie daje możliwości ubezpieczenia grupowego, skontaktuj się z Doradcą Ubezpieczeniowym, który dobierze odpowiednie zabezpieczenie finansowe i medyczne dla Ciebie i Twoich bliskich.