Co piąty Polak ma problemy z tarczycą, a co drugi z chorujących nawet o tym nie wie. Statystyki pokazują, że częściej te schorzenia dotykają kobiet niż mężczyzn. Z artykułu dowiesz się, jakie objawy powinny Cię zaniepokoić i jakie badania należy wykonać, by wykryć choroby tarczycy.

Tarczyca (gruczoł tarczowy) znajduje się w dolnej części szyi i zazwyczaj zbudowana jest z dwóch płatów i łączącej je cieśni. Tarczyca jest nieparzystym gruczołem wydzielania wewnętrznego, a jej prawidłowe lub wadliwe działanie wpływa na temperaturę ciała, potliwość, nastrój, pracę serca, mięśni, jelit, układu pokarmowego, stan skóry, serce, układ rozrodczy, przemianę materii, a nawet psychikę. Hormony tarczycy (TSH, fT3, fT4, aTPO), kontrolowane przez układ podwzgórze – przysadka mózgowa na zasadzie sprzężenia zwrotnego, mają więc wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Do produkcji tych hormonów tarczyca potrzebuje odpowiedniej ilości jodu pobieranego z pożywienia i powietrza.

Najczęstsze choroby tarczycy

Do najczęstszych chorób tarczycy należą choroby związane z nieprawidłową produkcją hormonów przez tarczycę. Są to:

• nadczynność tarczycy
• niedoczynność tarczycy
• choroba Gravesa-Basedowa – ta choroba autoimmunologiczna jest najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy
• choroba Hashimoto – przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy
• wole guzkowe toksyczne – rozwój nadczynności tarczycy w wyniku jej guzkowego rozrostu
• gruczolak przysadki mózgowej wydzielający TSH

Schorzenia i zaburzenia w pracy tarczycy dotyczą co najmniej jednej piątej naszego społeczeństwa – nadczynność i niedoczynność tarczycy (łącznie z chorobą Hashimoto) to jedne z najczęstszych obecnie zaburzeń hormonalnych. Znacznie częściej chorują na nie kobiety niż mężczyźni i w większości dorosłe osoby niż dzieci. Szacuje się, że niedoczynność tarczycy dotyczy aż 1-6% osób do 60 roku życia, a częstość występowania wzrasta z wiekiem.

Objawy chorób tarczycy

Choroby tarczycy zwykle nie bolą, pacjenci nie czują bólu gardła czy “kluski w gardle”. Objawy są mniej oczywiste i bywają mylone z innymi dolegliwościami, np. stanami lękowymi czy zespołem jelita drażliwego. Wyjątkiem są guzki na tarczycy – kiedy stają się większe, pacjenci mogą doświadczać kłopotów z przełykaniem, oddychaniem lub mieć poczucie ucisku na przełyk. Niektórzy mogą zaobserwować opuchliznę u dołu szyi, która nazywa się wolami tarczycy. Zwykle niepokojącym objawem jest też nagły wzrost lub utrata masy ciała oraz trudności z zrzuceniem nadmiernych kilogramów lub niemożność przytycia. Choroby tarczycy mogą się objawiać wiecznym zmęczeniem, drażliwością, sennością, brakiem humoru i ciągłym głodem. Nie można bagatelizować nawet najmniejszych symptomów w ciele – należy regularnie wykonywać badania tarczycy.

Objawy nadmiaru hormonów tarczycy:

• wypadanie włosów
• utrata masy ciała
• wzrost ciśnienia tętniczego
• biegunka
• przyspieszone bicie serca
• kołatanie serca
• nadmierna potliwość
• niepokój
• pobudzenie

Objawy niedoboru hormonów tarczycy:

• osłabienie
• senność
• zmniejszona potliwość
• uczucie chłodu
• łamliwe włosy, wypadanie włosów
• zaparcia
• ból stawów
• zaburzenia koncentracji

Badania tarczycy

W diagnostyce chorób tarczycy wykonywane są najczęściej badania:

• oznaczenie stężenia TSH,
• oznaczenie FT3 i FT3,
• badanie anty-TPO (oznaczenie przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie),
• badanie anty-Tg (oznaczenie przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie),
• anty-TSH (anty-TSHR) (oznaczenie przeciwciał przeciwko receptorowi anty-TSH),
• USG tarczycy,
• scyntygrafia tarczycy,
• biopsja guzka tarczycy.

Leczenie chorób tarczycy

Lekarz endokrynolog zajmuje się chorobami tarczycy i to on ustala jakie będzie leczenie. Niestety w przypadku tych schorzeń leczenie trwa do końca życia. Należy zażywać leki regulujące produkcję hormonów tarczycy oraz jod, selen wapń. Nie należy samodzielnie przyjmować leków czy suplementów na tarczycę bez konsultacji ze specjalistą. W niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie tarczycy operacyjnie. Osoby chore powinny inaczej się odżywiać, by zminimalizować negatywne skutki choroby na organizm. W diecie osób chorujących na niedoczynność tarczycy powinien znaleźć się nie tylko jod, ale też selen, żelazo, cynk, błonnik.

Nadczynności tarczycy nie wolno lekceważyć, bo nieleczona może prowadzić do, zaburzeń rytmu lub niewydolności serca, osteoporozy, przełomu tarczycowego, czyli zagrażającemu życiu nagłemu uwolnieniu hormonów tarczycy. Choroby tarczycy powodują problemy z płodnością, libido i wpływają negatywnie na rozwój płodu w ciąży.

Zapewnij sobie odpowiednie ubezpieczenie życia i zdrowia, by móc zabezpieczyć siebie i rodzinę na wypadek wystąpienia chorób tarczycy.